Akciğerin Koruyucu Mekanizmaları – İş Sağlığı ve Güvenliği – İş Sağlığı ve Güvenliği Ödevleri – İş Sağlığı ve Güvenliği Tez Yaptırma – İSG – İş Sağlığı ve Güvenliği Tez Yaptırma Ücretleri
Akciğerin Koruyucu Mekanizmaları
Solunum yolu (burun, boğaz, nefes borusu, akciğerler) toz ve lif parçacıklarına karşı bir takım koruyucu mekanizmalara sahiptir. Soluduğumuz toz ve liflerin yalnızca çok küçük bir kısmı kalıcı olarak akciğerde kalır, aksi takdirde akciğer fonksiyonu önemli ölçüde engellenir.
Koruyucu mekanizmalar şunlardır:
• Burunda mukus kaplı kıllar.
• Burundaki konkalar veya konkalar (partikülleri tutan büyük ıslak yüzeyler).
• Akciğer damarları küçüldükçe hava akış hızındaki azalma. Bu, tozun kapların duvarlarında ‘tortu oluşturmasına’ (sedimantasyon) izin verir.
• Gemilerin çatallanması. Parçacıklar, çatalın içine çarptıkları anda ‘darbe’ ile durdurulur.
• Akciğer damarları küçüldükçe, daha büyük partiküller, özellikle lifler, damar boşluğu (lümen) boyunca sıkışır. Buna ‘müdahale’ denir.
• Hava hızı yavaşladıkça, çok küçük parçacıklar da ‘difüzyon’ ile çöker – hava molekülleri tarafından duvarlara çarparlar.
• Mukosiliyer yürüyen merdiven. Akciğer damarlarının duvarlarındaki mukus kaplamalı ince tüyler, parçacıkları spiral bir hareketle boğaza kadar taşır.
• Makrofajlar. Bunlar, parçacıkları “yiyen” ve onları enzimlerle parçalamaya çalışan mobil “çöpçü” hücrelerdir. Maalesef kuvars ve asbest gibi tozlar makrofajları öldürür.
Tozdan kaynaklanan hastalıklar üretebilen süreçler
Bunlar şunları içerir:
• dökümhane işi – kum kalıplarını silkelemek
• tuğla üretimi – kullanılan herhangi bir kumdan
• kuvars içeren kaya katmanlarında sert kaya madenciliği ve kömür madenciliği, örn. kumtaşı
• kumtaşında tünel açma ve kazı içeren inşaat işleri
• kenevir, pamuk, jüt, şeker kamışı gibi ham bitkisel lifleri içeren işlemler
lifler (küspe)
• çanak çömlek – kalıplama, düzleştirme, zeminlerde toz
• aşındırıcı taşlama
• kuru kum ile aşındırıcı kumlama
• elektrikli aletlerle beton ve tuğla kesme
• taş ocakçılığı, örn. kayrak
• asbest yalıtımının kaldırılması, asbest lifleri içeren kayalarda madencilik, asbest içeren ürünlerin imalatı
• fırın astarı ve refrakter tuğla bakımı.
Solunum sistemi MEKANİZMASI
Alveollerde gaz değişimi
Alveollerde gaz değişimi nasıl gerçekleşir
Akciğer ventilasyonu Nedir
Alveoler ventilasyon nedir
Pulmoner ventilasyon nedir
Solunum sistemi Fizyolojisi pdf
Solunum sisteminin en önemli savunma
Liflerin ve silikanın farklı sağlık etkileri
Bu tür toz parçacıklarının farklı özellikleri burada açıklanmıştır:
• Silikoz, kristal silikadan üç biçimde kaynaklanır – kuvars, tridimit ve kristobalit. Son ikisi, fırın astarlarındaki tuğlalar gibi kuvars içeren malzemelerin ısıtılmasının bir sonucudur. Kristal silika alveol duvarlarının kalınlaşmasına neden olur ve fibröz skar dokusu gelişir. X-ışınlarında bu, genellikle yavaş yavaş yayılan izole noktalar olarak görülür. Bazı durumlarda kristal silikanın da akciğer kanserine neden olması muhtemeldir.
• Asbest ve muhtemelen bazı sentetik mineral lifler de yara izine neden olur. Özellikle sigara içenlerde akciğer kanserine de neden olabilirler. Asbest ayrıca ‘mezotelyoma’ adı verilen plevra (akciğer zarı) kanserine de neden olabilir.
• Ham pamuk gibi bazı bitkisel lifler, konstriktif akciğer hastalığına neden olabilir. İşçiler bir hafta sonu izinden sonra işe döndüklerinde nefes almak zorlaşıyor. Alveol hücrelerinde şişme olur ve uzun süreli maruz kalma ile skar dokusu (fibrozis) gelişir.
Dört ana sentetik mineral elyaf türü, taşyünü, cüruf yünü, camyünü ve seramik elyaftır. Koşulların kötü olduğu taşyünü, cürufyünü ve cam elyafı endüstrisindeki ilk işçilerde aşırı akciğer kanseri olduğuna dair bazı kanıtlar vardır. Akciğer kanseri, lif inceliği (0,5 µm’den az) ve uzunluk (7 µm’den büyük) ile ilişkilidir. Cam yünü bazı filtre sınıfları bu kategoridedir.
Bir çok taşyünü, cürufyünü ve camyünü lifi solunamayacak kadar kabadır, yani alveollere ulaşır. Seramik elyaf daha yenidir; diğer sentetik mineral lifler (SMF) gibi akciğer sıvısında zamanla çözünmez; ve ‘solunabilir’ olacak kadar iyidir. Bununla birlikte, tüm bu lifler lif boyunca değil, çapraz olarak kırılır. Asbest lif boyunca kırılarak daha ince lifler oluşturur ve akciğer kanserine neden olma olasılığı en yüksek olan çok ince liflerdir.
Zehirli gazlar ve boğucu maddeler
Boğulma, oksijen eksikliği nedeniyle solunum eksikliğini ifade eder. Basit ve kimyasal olmak üzere iki temel boğulma türü vardır.
Basit boğucu maddeler
Basit boğucu maddeler, sadece oksijenin yerini alarak çalışanlardır. Bunlara nitrojen (havanın %79’u), argon (kaynakta kullanılır) ve bir dereceye kadar karbondioksit dahildir, ancak vücutta biyokimyasal bir etkisi de vardır. Oksijenin paslanma, topraktaki veya tünel duvarlarındaki minerallerin oksidasyonu veya biyolojik büyüme ile tükendiği kapalı alanlarda, yalnızca nitrojen ve argon kayda değer miktarlarda kalır.
Şarap imalathaneleri ve bira fabrikaları, fermantasyon sırasında karbondioksit üretir ve havadan daha ağır olduğu için fıçılar ve çukurlarda oturur ve fıçılarda ‘tortuları’ (artık) dışarı atarken karıştırarak üretilebilir.
Ölümler sonuçlandı.
Kimyasal boğucu maddeler
Kimyasal asfiksanlar, akciğerin gaz değişim mekanizmalarına, kan oksijen taşınmasına veya vücut hücrelerinin kimyasına müdahale ederek çalışır.
Karbondioksit ayrıca kanın asitliğini/alkalinitesini ve karbaminohemoglobin seviyelerini etkilediği için kısmen kimyasal bir boğucudur.
Kimyasal boğucuların etkileri
Klor, nitrojen dioksit, amonyak, kükürt dioksit ve kükürt trioksit, akciğerlerin sıvı ile dolmasına (pulmoner ödem) yol açan başlıca tahriş edici maddelerdir. Hidrojen sülfür daha yüksek konsantrasyonlarda koku alma duyusunu uyuşturur, bu nedenle kişi varlığının farkında değildir; hidrojen siyanürden daha zehirlidir.
Azot dioksitin etkileri gecikebilir. Hidrojen siyanür, vücut hücreleri tarafından oksijen kullanımına müdahale eder (sitokrom oksidaz ile etkileşim). Fosfin, kandaki oksijen taşıyan pigmentin parçalanmasına (hemoliz) neden olur.
Karbon monoksit, oksijen yerine kandaki hemoglobin (kırmızı pigment) tarafından emilir. Tatsız ve kokusuzdur ve sigara dumanında bulunur. Birçok ölüme neden olmuştur.
Toksik metal maruziyeti
Metallerin endüstrideki en kötü etkilerinin çoğu, bir dizi ülkede tanınmış ve kontrol edilmiştir. İşyerlerinde bulunan ve hastalık veya sakatlığa neden olabilecek metaller yer alan metallerdir.
Bu, radyoaktivite nedeniyle sağlığı tehdit eden metalleri içermez, örn. uranyum, plütonyum ve toryum. Toryum, mineral monazit mineral kumları endüstrisinde bulunur. Hastalığa neden olabilen metal benzeri elementler (metaloidler) ve bulundukları yerler farklıdır.
Akciğer ventilasyonu Nedir Alveoler ventilasyon nedir Alveollerde gaz değişimi Alveollerde gaz değişimi nasıl gerçekleşir Pulmoner ventilasyon nedir Solunum sistemi Fizyolojisi pdf Solunum sistemi MEKANİZMASI Solunum sisteminin en önemli savunma