ÇOK KRİTERLİ KARAR VERMEYE GENEL BİR BAKIŞ (6) – Çok Amaçlı Karar Verme Nedir? – Çok Amaçlı Karar Verme Yöntemleri – Çok Amaçlı Karar Verme Analizi Yaptırma
Ödevcim Online, Çok Amaçlı Karar Verme, Çok Amaçlı Karar Verme Nedir, Yöneylem Nedir, Çok Amaçlı Karar Verme Yöntemleri, Çok Amaçlı Karar Verme Analizi Yaptırma, Yöneylem Ödev Yaptırma, Çok Amaçlı Karar Verme Hesaplama, Çok Amaçlı Karar Verme Ödevi, Çok Amaçlı Karar Verme Ödevi Yaptırma, Çok Amaçlı Karar Verme Yaptırma aramalarınızın sonucu olarak burada. Tüm bölümlerde Çok Amaçlı Karar Verme Danışmanlık, Çok Amaçlı Karar Verme Yardım talepleriniz için akademikodevcim@gmail.com mail adresinden bize ulaşabilir veya sayfanın en altındaki formu doldurup size ulaşmamızı bekleyebilirsiniz.
ÇİFT YÖNLÜ KARŞILAŞTIRMALARI
SAYISALLAŞTIRMAK İÇİN ÖLÇEKLER
Bir önceki bölümde bahsedildiği gibi, bu bölümde iki sınıf ölçek ele alınmaktadır. Birinci sınıf ölçekler [9, 1/9] aralığında tanımlanır ve orijinal Saaty ölçeğine dayanır. İkinci sınıf ölçekler, Lootsma [1988], [1990] ve [1991] tarafından sunulan üstel ölçeklere dayanmaktadır. Bu iki tür ölçeğin yanı sıra, ilk olarak [Churchman, Arnoff, Ackoff, 1957] ‘de bahsedildiği gibi başka ölçek türleri de vardır. Ancak, burada bahsedilenler ikili karşılaştırmalar ile kullanılması önerilenlerdir.
Bir ölçek kullanılarak ikili karşılaştırmalar belirlendikten sonra, nihai değerleri elde etmek için işlenirler. Bu değerler, tümünün paylaştıkları ortak bir özellik açısından karşılaştırılan varlıkların göreli büyüklüklerinin (veya ağırlıklarının) tahminleridir. Genellikle, tek bir karar kriteri açısından bir dizi alternatif karşılaştırılır. Ayrıca, bir karar verici, göreli önem ağırlıklarını elde etmek için bir dizi karar kriterini karşılaştırmak isteyebilir. İkili karşılaştırma yapmanın bazı alternatif yolları, bir tür ikili karşılaştırmanın sunulduğu Bölüm 7’de tartışılmaktadır.
Saaty [Saaty, 1980; ve 1994] özdeğerlere dayanan ikili karşılaştırmaları işlemek için bir yaklaşım. Logaritmik regresyon modeline dayanan başka bir yöntem Lootsma [1988] ve [1991] tarafından önerilmiştir. Bunların yanı sıra diğer bazı yaklaşımlara ilişkin eleştirel bir tartışma Bölüm 4’te sunulmuştur. Ayrıca, oranlar yerine farklılıkları kullanan bir yaklaşım Bölüm 5’te sunulmuştur.
Bu yaklaşım, bir grup varlık (yani alternatifler veya kriterler) arasındaki benzerlik ilişkilerinin verimli bir ikinci dereceden programlama formülasyonu kullanılarak nasıl tahmin edilebileceğini açıklar. Tüm bu yaklaşımlar göreceli büyüklükleri tahmin edebilir. Bu nedenle, gerçek değerler ancak bunlardan en az birinin önceden bilinmesi durumunda türetilebilir. Bununla birlikte, gerçek uygulamalarda bu mümkün değildir, bu nedenle yalnızca göreli büyüklükler (veya önemli ağırlıklar) ikili karşılaştırmalar kullanılarak türetilebilir.
Burada, ikili karşılaştırmalar kullanıldığında, karşılaştırılacak varlıkların sayısı (yani alternatifler veya kriterler) arttığında tüm sürecin pratik olmayabileceği belirtilmelidir. Bu tür varlıkların sayısı n ise, tüm olası karşılaştırmaların sayısı n (n-1) / 2’ye eşittir. Örneğin, n = 100 için karar vericinin 4.950 ikili karşılaştırma yapması gerekir!
Aralıkta Tanımlanan Ölçekler [9, 1/9]
1846’da Weber ([Saaty, 1980] ‘de bildirildiği gibi) ölçülebilir büyüklükte bir uyarıcıya ilişkin yasasını açıkladı. Psikolojik teorisine göre, uyaran, uyaranın sabit bir yüzdesi kadar artırılırsa, duyumda bir değişiklik fark edilir. Yani insanlar sonsuz bir setten seçim yapamazlar. Örneğin, insanlar çok yakın iki değer arasında ayrım yapamazlar, mesela 3.00 ve 3.02. Psikolojik deneyler, çoğu bireyin aynı anda yediden fazla nesneyi (artı veya eksi iki) karşılaştıramayacağı ilginç gerçeğini de göstermiştir [Miller, 1956]. Bu, Saaty’nin ölçeğinin üst sınırı olarak 9’u, alt sınır olarak 1’i ve ardışık ölçek değerleri arasında bir birim farkı belirlemek için kullandığı ana mantıktır.
İkili karşılaştırmaların değerleri Tablo 3-1’de sunulan talimatlara göre belirlenir [Saaty, 1980]. Bu ölçeğe göre (bu bölümde Ölçek1 olarak adlandıracağız), ikili karşılaştırmalar için mevcut değerler setin üyeleridir: {9, 8, 7, 6, 5,4, 3, 2, 1, 1/2 , 1/3, 1/4, 1/5, 1/6, 117, 1/8, 1/9}. Yukarıdaki sayılar, ikili karşılaştırmalar için değerlerin iki aralıkta [9, 1] ve [1, 1/9] gruplanabileceğini göstermektedir. Yukarıdaki tartışmadan da anlaşılacağı gibi, [9, 1] aralığındaki değerler eşit olarak dağıtılırken [1, 1/9] aralığındaki değerler bu aralığın sağ ucuna çarpılır.
Bununla birlikte, bu noktada, [9, 1/9] aralığında tanımlanan bir ölçek için alt aralıktaki [9, 1] değerlerin eşit olarak dağıtılmasının iyi bir nedeni olmadığı makul olarak iddia edilebilir. Alternatif bir ölçek, [1, 119] aralığında eşit olarak dağıtılmış değerlere sahip olabilirken [9, 1] aralığındaki değerler, [1, 119] aralığındaki değerlerin karşıtları olabilir. Bu değerlendirme, aşağıdaki değerlere sahip ölçeğe (bu bölümde Ölçek2 adını vereceğiz) götürür: {9, 9/2, 9/3, 9/4, 9/5, 9/6, 917, 9/8, 1, 8/9, 7/9, 6/9, 5/9, 4/9, 3/9, 2/9, 119}. Bu ölçek ilk olarak [Ma ve Zheng, 1991] ‘de sunulmuştur. İkinci ölçekte [1, 1/9] aralığındaki her ardışık değer (1 – 1/9) / 8 = 1/9 birimdir. Bu şekilde, [1, 1/9] aralığındaki değerler eşit olarak dağıtılırken [9, 1] ‘deki değerler basitçe [1, 1/9]’ daki değerlerin tersidir.
Orijinal Saaty ölçeğinde bulunan aynı özellik ile uyum içinde olmak için, bir ölçek içinde eşit olarak dağılmış bir değerler grubuna sahip olma fikrinin izlendiği burada belirtilmelidir (ayrıca bkz. Tablo 3-1). Bir sonraki bölümde de görüleceği gibi, diğer ölçekler eşit dağılmış değerler olmadan tanımlanabilir.
İkinci ölçeğin yanı sıra, birçok başka ölçek oluşturulabilir. Yeni ölçek oluşturmanın bir yolu, önceki iki ölçek arasında ağırlıklı versiyonları dikkate almaktır. Yani, [1, 1/9] aralığında değerler aşağıdaki formül kullanılarak hesaplanabilir:
- Yeni Değer = Değer (Scalel) +
+ [Değer (Ölçek2) – Değer (Ölçek1)] x (a / IOO),
Burada a ila 100 arasında olabilir. Daha sonra, [9, 1] aralığındaki değerler yukarıdaki değerlerin karşıtlarıdır. A = için Ölçek1 türetilirken, a = 100 Ölçek2 türetilir.
Üstel Ölçekler
Bu bölümde daha önce bahsedildiği gibi, bir üstel ölçekler sınıfı Lootsma tarafından tanıtılmıştır [Lootsma, 1988; 1990; ve 1991]. Bu ölçeklerin geliştirilmesi, psikolojide uyaran algısıyla ilgili farklı bir gözleme dayanmaktadır (e; olarak ifade edilir). Roberts [1979] ‘dan kaynaklanan bu gözleme göre, en + 1- en farkı, en küçük algılanabilir farka eşit veya daha büyük olmalıdır, ki bu en’ ile orantılıdır Karar vericinin izin verebileceği seçimler Tablo’da özetlenmiştir. 3-2. Robert’ın teorisinin bir sonucu olarak, bu dilbilim seçimlerinin sayısal eşdeğerlerinin aşağıdaki ilişkileri sağlaması gerekir:
- en+!-en = een’ (where e>0) veya : en+1 = (1+e)en=(1+e)2en_I=…
Önceki ifadelerde ‘Y parametresi bilinmiyor (veya eşdeğer olarak e bilinmiyor), çünkü’ Y = In (1 + e) ve e doğal logaritmaların temelidir (lütfen dikkat edin, e; sadece bir değişkenin gösterimi). Tablo 3-3, ‘Y parametresinin iki farklı değerine karşılık gelen iki üstel ölçeğin değerlerini göstermektedir. Görünüşe göre, farklı üstel ölçekler ‘Y parametresine farklı değerler atanarak oluşturulabilir.
Üstel ölçekler ile Saaty ölçeği arasındaki diğer bir fark, üstel ölçekler tarafından izin verilen kategori sayısıdır. Şimdi sadece dilsel olarak farklı dört ana kategori artı aralarında üç sözde eşik kategorisi vardır.
Karar vericinin ana kategoriler arasında tereddüt etmesi durumunda eşik kategorileri kullanılabilir. Aşağıdaki bölümde, insanların bir aralığı kategorize ederken üstel ölçekleri takip ettiklerine dair bazı kanıtlar sunuyoruz. Bu örnekler hakkında daha fazla bilgi Lootsma [1990] ve Lootsma [1991] ‘de bulunabilir.
Ödevcim Online, Çok Amaçlı Karar Verme, Çok Amaçlı Karar Verme Nedir, Yöneylem Nedir, Çok Amaçlı Karar Verme Yöntemleri, Çok Amaçlı Karar Verme Analizi Yaptırma, Yöneylem Ödev Yaptırma, Çok Amaçlı Karar Verme Hesaplama, Çok Amaçlı Karar Verme Ödevi, Çok Amaçlı Karar Verme Ödevi Yaptırma, Çok Amaçlı Karar Verme Yaptırma aramalarınızın sonucu olarak burada. Tüm bölümlerde Çok Amaçlı Karar Verme Danışmanlık, Çok Amaçlı Karar Verme Yardım talepleriniz için akademikodevcim@gmail.com mail adresinden bize ulaşabilir veya sayfanın en altındaki formu doldurup size ulaşmamızı bekleyebilirsiniz.
Aralıkta Tanımlanan Ölçekler ÇİFT YÖNLÜ KARŞILAŞTIRMALARI SAYISALLAŞTIRMAK İÇİN ÖLÇEKLER ÇOK KRİTERLİ KARAR VERMEYE GENEL BİR BAKIŞ (6) – Çok Amaçlı Karar Verme Nedir? – Çok Amaçlı Karar Verme Yöntemleri – Çok Amaçlı Karar Verme Analizi Yaptırma